EDPO

EDPO - Ochrona Danych Osobowych
Michał Cupiał 2019-07-08

Badanie trzeźwości pracowników

Z punktu widzenia ochrony danych osobowych przetwarzanie danych osobowych w zakresie badania trzeźwości nie jest zabronione. Biorąc pod uwagę podstawę przetwarzania dla szczególnych kategorii danych, jakimi jest informacja o trzeźwości pracownika, po pierwsze należy wskazać art. 9 ust. 2 lit. a RODO. Jest to zgoda na przetwarzanie danych osobowych. Inną podstawą prawną jest art. 9 ust. 2 lit. c – kiedy przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą lub innych osób.
Zgodnie z Kodeksem Pracy pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Z tego punktu widzenia badanie trzeźwości wydaje się uzasadnione. Problematyczne jednak są przepisy  art. 17 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2018, poz. 2137 ze zm.)
ust. 1  Kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona mają obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy. Okoliczności stanowiące podstawę decyzji powinny być podane pracownikowi do wiadomości;
ust. 2 Uprawnienia kierownika zakładu pracy, o którym mowa w ust. 1, służą również organowi nadrzędnemu nad danym zakładem pracy oraz organowi uprawnionemu do przeprowadzenia kontroli zakładu pracy;
ust. 3  Na żądanie kierownika zakładu pracy, osoby przez niego upoważnionej, a także na żądanie pracownika, o którym mowa w ust. 1, badanie stanu trzeźwości pracownika przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego. Zabiegu pobrania krwi dokonuje osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe. Do badania stanu trzeźwości stosuje się przepisy, wydane na podstawie art. 47 ust. 2 .
Z mojego punktu widzenia dopuszczalne jest przetwarzanie danych osobowych w zakresie informacji o stanie trzeźwości pracownika tylko na jego wyraźne żądanie: tzn. że pisemnie poprosi on o przeprowadzenie takiego badania w związku z niedopuszczeniem go do pracy na podstawie ww. art. 17 ust. 1.
Zalecam jednak, aby pozostać w zgodzie z przepisami ustawy o wychowaniu w trzeźwości. Pracowników podejrzanych o spożycie alkoholu nie dopuszczać do pracy i ewentualnie wzywać uprawnione organy do badania trzeźwości.
Warto też zwrócić uwagę, że przepisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości ograniczają się wyłącznie do badania w zakresie spożycia alkoholu i takie ograniczenia nie mają zastosowania do ewentualnej kontroli czy pracownik nie pozostaje pod wpływem środków psychoaktywnych. Oczywiście tu przesłanki do przetwarzania danych osobowych będą takie same jak wymienione wyżej (art. 9 ust. 2 lit a i c RODO).