W maju 2021 r. Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii  przedstawiło projekt nowelizacji Kodeksu pracy regulujący zasady świadczenia pracy zdalnej, który  został skierowany do konsultacji międzyresortowych, opiniowania i konsultacji publicznych.

Najważniejsze założenia projektu (mogą ulec zmianie):

Praca zdalna możliwa na wniosek pracownika lub polecenie pracodawcy

Co do zasady wniosek pracownika o świadczenie pracy zdalnej nie będzie dla pracodawcy wiążący (wyjątek stanowi m.in. wniosek pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4 roku życia).

W ograniczonym zakresie dopuszczalne będzie jednostronne polecenie przez pracodawcę wykonywania pracy zdalnej w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub gdy jest to niezbędne ze względu na obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, o ile z przyczyn niezależnych od pracodawcy zapewnienie tych warunków w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe.

Warunkiem dopuszczania pracownika do wykonywania pracy zdalnej będzie wcześniejsze oświadczenie pracownika o posiadaniu warunków lokalowych i technicznych do wykonywania takiej pracy. Pracodawca nie będzie mógł tych warunków weryfikować ani podważać.

Określenie zasad wykonywania pracy zdalnej

W zależności od sytuacji konkretnego pracodawcy, zasady wykonywania pracy zdalnej pracodawca będzie określał w:

• porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładowymi organizacjami zawodowymi,
• regulaminie,
• porozumieniu zawartym z pracownikiem lub
• poleceniu pracodawcy.

Obowiązki pracodawcy

Na pracodawców zostaną nałożone dodatkowe obowiązki w postaci:

• dostarczenia narzędzi pracy, zapewnienia pomocy technicznej w zakresie ich obsługi oraz pokrycie kosztów ich instalacji i eksploatacji (dopuszczalne jest ustalenie wykorzystywania prywatnych narzędzi pracy przez pracownika przy konieczności wypłaty przez pracodawcę stosownego ekwiwalentu),
• pokrycia kosztów energii elektrycznej, dostępu do Internetu oraz innych kosztów określonych w porozumieniu, regulaminie czy poleceniu,
• określenia zasad ochrony danych przekazywanych pracownikowi.

Prawo pracodawcy do kontroli 

Pracodawca będzie miał prawo kontrolowania pracownika wykonującego pracę zdalną w miejscu jej wykonywania, ale nie może to naruszać prywatności pracownika. Szczegółowa regulacja dotycząca takiej kontroli ma zostać określona w porozumieniu, regulaminie lub poleceniu pracodawcy. W praktyce może być trudno o realizację tego założenia.

Praca zdalna a BHP

Projekt zakłada modyfikację obowiązków pracodawców z zakresu BHP, m.in. dotyczących organizowania stanowiska pracy, dbania o stan pomieszczeń, wyposażenia, środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem, zapewnienia odpowiednich urządzeń sanitarnych i środków higieny osobistej. Przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy zdalnej, pracodawca będzie zobowiązany do sporządzenia oceny ryzyka zawodowego i opracowania informacji zawierającej zasady i sposoby właściwej organizacji stanowiska pracy zdalnej.

Okazjonalna praca zdalna

Pracownikom udostępniona zostanie możliwość wnioskowania o skorzystanie z okazjonalnej pracy zdalnej, w wymiarze do 12 dni w roku kalendarzowym. Wniosek pracownika nie będzie dla pracodawcy wiążący, choć pracodawcy powinni w miarę możliwości takie wnioski uwzględniać.

Obecnie podstawą do wykonywania pracy w formie zdalnej jest art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Link do projektu: https://legislacja.gov.pl/docs/2/12346911/12789150/12789151/dokument503604.pdf